Bihilya

Sawa ka na sa ganitong pambubuska.
Wala kang dahilang mahulo sa pag-iwas sa ligaw
at ilahas na lambing kaya sasabihin mo—
maraming gagawin.
Kayraming naghihintay sa iyong kalinga:
papel na dapat basahin, iligpit, tsekan, sulatan,
ibenta. Isa kang pagal at tapat na ahente.
Tawiran ng koryenteng hindi mapatid-patid.
Aaminin mong isa itong gawaing napakalumbay,
ang tumunghay sa nagsapot-sapot,
nagsala-salabid na pagkakataong
maging kahit sino ka kahit kailan.
Nang minsan kang alukin ng tulong,
sagot mong pabanas, kailan mo pa kinailangan?
At kapag lumayo akong nagkikibit
ng alanganing balikat o ulo, magagalit ka.
Magagalitin ka.

Minsan gusto kong matawa.
Hihiga tayong tuklap sa isa’t isa,
tuklap ang isa’t isa.
Ilang taon nang hindi magkakilala,
ilang taon nang kinikilala
kung hindi lamang dahil sa nakapagitang bunsong
mahimbing, nananaginip, nagmamahal, walang maliw,
at hindi sumumpa kahit kailan ng kailanman.

"Sa aking pagpanaw sana ay tag-ulan"

Pasintabi sa Asin

Hindi makaihip ang hilam na musiko.
Puno ng tubig ang bukilya ng mga torotot,
Garalgal ang pompyang at hungkag ang pisngi
Ng tambol ng Banda 85 ng Balumbato.
Inutil ang mga nagkabaklas-baklas na payong.
Sa gilid ng daan, nagpapagpag ang mga kantor,
Nagpaalam umuwi’t hindi na raw sisingilin ang balanse.
Nangangaligkig ang mga nakikipaglibing,
Mga basang-basa’t naglulunoy na sisiw,
Abot-langit ang sisi sa lagi nang sulimpat na Pag-asa.
Naghalo ang luha’t tubig-ulan sa mukha
Ng aking anak, asawa, mga kapatid,
Mga pamangking iniihit na ng hika.
Tumirik ang karosa ng punerarya sa karagatan
Ng nagkukumahog na dayaper at lata,
Humahagok ang baradong tambutso,
Hindi makabuga ng usok alinsabay
Ng angil ng makinang panlupa’t makalupa.
Wala nang nakaririnig sa paos na ripeke
Ng rumilyebo sa musikong “Oh My Papa”
“Hindi Kita Malilimutan” at “Lupa” ng Asin.
Walang gustong pumitik ng larawan,
Walang bidyo, walang makaalalang luksa
Ng masayahing tao ang pinilahan.
Lahat, maliban sa aking sinisintang asawa,
Ay nangangamba sa iniwang bahay,
Maglulutangang tokador, malulunod na aso,
Mababasang gamit, aanuring kabuhayan.
Lahat, maliban sa aking sinisintang asawa,
Ay nag-aalala kung paano uuwi.
Nagpaalam na ang ate at ditse, mga pamangkin.
Naging isang dambuhalang balaho ang kalsada
Kaya inabot ako ng gabi sa daan.
Pero, awa ng Diyos, nakarating din sa simbahan
Sa tulong ng nagtulak: pitong kaibigan,
Dalawang bayaw at maskuladong pinsang
Nagsipagmadali ring umuwi nang maiprente
Ang kabaong ko sa harap ng altar ng Salambaw.
Pinagmisahan ako pero wala nang maglilibing,
Sigurado kasing akwaryum na ang nitso ko.
Nagkislapan ang kidlat sa labas,
Nagkonsiyerto ang kulog at daluyong,
Hindi na makikita ang landas papantsong
Garantisadong kinumutan na ng karagatan.
Kaya pinaglamayan akong muli sa simbahan.

Abala ang de-lenteng sakristan-mayor
Kasasalba ng antigong kandelabra at poon.
Nalunod ang Santo Sepulkro sa pagkakahiga,
Binasag ng mga nagpupusagang upuan
At naglalanguyang kumpisalan ang pedestal
Ng mga panahon-pa-ni-mahomang rebulto.
Umindak sa pagkakalutang ang imitasyong Nazareno.
Masyadong masikip at giray na raw ang pulpito,
Kaya dinesisyunan akong itanghal sa koro.
Pero hukluban, buto’t balat na si monsinyor,
Nag-iisa ang sakristan-mayor na gusto nang umuwi,
Naghugis putangina tuloy ang pihikang labi
Nang ihain ang mas mainam na mungkahi.
Pinanawan na ng luha ang aking asawang
Pangko ang aking bunsong nilalagnat,
Nakabilot sa hiniram na sutanang kaaalmirol.
Walang koryente, malurido ang mga kandila,
Walang kape, ubos na ang Mompo’t ostiya,
Natambog ang nag-iisang rechargeable na lente.
Sa dilim, hinunta nang masinsinan ni misis si padre:
Kapag hindi pa raw nagmaliw ang ulan sa hatinggabi,
Ipatatangay ako hanggang sapitin ang aking Ararat,
Dadaong ako kung saan may lusak at burak
Na puwede kong gawing huling hantungan.
Ipinasak ni misis sa aking nagyeyelong ilong
Ang nakaliitan na naming 14k na wedding ring,
Bayad daw sa abala nang nasalanta ring maglilibing.
Ikinumpisal niyang hindi na daw siya
Masisindak kung pagmultuhan ng kaniyang yumao,
Patawarin daw siya ng Panginoon sa gagawing
Pagpapatangay sa kaniyang esposong mahal na mahal,
May kirot man daw sa damdamin, pero kailangan.
Kunsabagay, hindi ko na ito dapat malaman.
Payapang-payapa na ako sa ugoy ng aking higaan,
Kapara ng bakol sa ilog ni Jacob nga ba o Abraham?

Hatid

Sa pagitan ng mga nanlalabong

Salamin ng pasimano, itataboy mo ako

Ng tingin. Ayaw mong pabantay.

Kasalanang mortal ang mapagtawanan

Dahil hindi mo pa kayang mag-isa.

Sa tarangkahan, nangungulila ako

Kahihintay sa oras na kailangan mo na ng sundo,

naiinip ako buhat pa kaninang nag-“Lupang

Hinirang” tayo.#

FX

Ganito ang korte ng aking panalangin:

Matapos kong idamay ang Ama natin,

Papasok akong humihingal-kalabaw,

Nagpabautismo ng pawis at ulan

Sa umaga ng nasirang payong at kanal.

Wala akong tanggi kahit balatkayo ang aircon,

Mamaya, iihitin muli ng kabunyiang sipon.

Muni ko, nasunod na naman ang dasal

Ng mga estudyante kong hindi mapahindian

ng diyos ng tag-ulan.#

Vigil

Sawa ka na sa ganitong pambubuska.

Wala kang dahilang maisip sa pag-iwas

sa lambing kaya sasabihin mo, maraming gagawin.

Kayraming naghihintay sa iyong kalinga:

papel na dapat basahin, iligpit, tsekan, sulatan,

ibenta. Isa kang ahente. Tawiran ng kuryenteng

hindi mapatid-patid. Aaminin mong isa itong gawaing

napakalumbay, ang tumunghay sa nagsapot-sapot,

nagsala-salabit na pagkakataong maging kahit sino ka.

Nang minsan kang alukin ng tulong,

Sagot mong pabanas, kailan mo pa kinailangan?

At kapag lumayo akong nagkikibit

ng alanganing balikat o ulo, magagalit ka.

Magagalitin ka.

Minsan gusto kong matawa.

Hihiga tayong tuklap sa isa’t isa.

Ilang taon nang hindi magkakilala,

ilang taon nang kinikilala,

kung hindi lamang dahil sa nakapagitang bunsong

mahimbing, nananaginip, nagmamahal, walang maliw.#

Friend-request

Sinaklot ka ng binatilyong nasa nang mag-request sa iyong makipagkaibigan ang isang limot na lisik, dating kapitbakod at kapitasan sa malaong nalunod na punong bayabas, na matapos ang dalawampung taon ay hindi nagbihis ng apelyido. Ano ba kung tatlong walang saysay na taon ang tanda niya sa iyo. Sa pagitan ng “musta na u?”, muli mong naalaala ang ladlaran ng kaniyang asul na unipormeng pinangarap mong mahipan ng simpilyo mong hangin (sisipol ka nang matinis at palihim), at madungawan ang dumudungaw sa nipis ng telang umaastang kamison: garter ng bra. Tsambahang itim. Nagigimbal ka sa tuwing malilimot niyang may muwang ka na sa kaniyang biglaang pagyuko, mabining pamimisikleta, daskol na pag-upo sa hagikgikan nila ng iyong ditse, paglalakad sa bahang suot nang walang alinlangan ang masikip, impit na salawal. Lalayo ka ng tingin ngunit tinatandaan mo ang hulma ng lahat ng nakita, lalo na ang hindi naapuhap ng mata.

Sa pagitan ng pangungumusta, itatanong mo ang kaniyang numero, kung marunong pa siyang sumakay ng traysikel na malisyoso mong inaabangan noon kahit mahuli, sinasabayan noon pagpasok sa unang taon ng tinatawag nila noong mataas, lubhang kaytaas na paaralan, muli, kahit mahuli o mahuli. Tatlong gabi kang alipin ng sampung minutong lubak ng biyaheng pinangarap mong magtagal, na sana’y walang kasintagal.

Sa pagitan ng pagtipa, itatanong mo kung maluwag pa rin ang kaniyang Sabadong nagpasikip sa iyong pundilyo, kung alam niya ang sulok na iyon sa Malate, kung mahilig na siyang magkape. Sinabi mo: kaya na kitang ilibre. At gusto mong patunayang hindi iindahin ng suweldo mo ang mamon sa pagitan ng dalawang tasa ng umaasong cappuccino. Matapos ang dalawampung taon, gusto mo siyang linlangin na hindi ka na uhugin. At dahil may muwang ka na sa rima ng panunudyo, papayag siya. Muli kang sasasalin ng primitibong kaba. Maiinip kahihintay sa Sabado ng kape, at batay sa usapan, Sabado na rin ng serbesa ang gabi. Maiinip ka kahihintay. At hindi ito sasapit dahil sa panahon: nagkatotoong pulo-pulong pag-ulan, pagkulog at pagkidlat sa dakong hapon at gabi. Hindi mo matatanggap ang kaniyang bantulot na pagsosori. Hindi ito sasapit dahil babalik na siya sa Dubai. Muli, magkakasya ka na lamang sa pinaglumaang halay matapos ang dalawampung taong, ang totoo, hindi mo naman talaga ipinaghintay.#